“Varens moeten staan op een plek waar u graag zelf vertoeft: niet te warm en niet te vochtig.” Met deze stelling werkt Kelly Raadschelders een hardnekkig misverstand de wereld uit. Varens hebben helemaal niet veel vocht en warmte nodig. Samen met haar ouders en haar broer verduurzaamde ze de teelt van varens. Vandaag zijn ze marktleider en gunt ze ons een inkijk achter de schermen.
Van rozen naar varens
Het verhaal van de kwekerij begint in 1982. Jan en Joke Raadschelders kweken eerst nog rozen, maar vervangen die teelt al snel door varens. “Rozen kweken is arbeidsintensief. Bovendien was er in de jaren 80 een energiecrisis”, licht Kelly toe. “En dus zijn mijn ouders overgeschakeld op varens. De Nephrolepis Boston in potmaat 13 was de eerste soort. Jarenlang bleef dat de enige soort in het assortiment. In 1995 nam mijn vader een tweede kwekerij over op de locatie Zevenhoven.”
In 2003 verlaten ze Kudelstraat en investeren ze in een nieuwbouw op de locatie De Kwakel. Een kantelmoment. Tot dan kweken ze één soort in twee verschillende potmaten, maar de modernisering opent nieuwe deuren. Het is ook rond die periode dat kinderen Kelly en Sander beslissen om mee in de zaak te stappen. “Voor mij was dat geen uitgemaakte zaak”, vertelt Kelly. “Ook al ben ik bij wijze van spreken tussen de varens opgegroeid, mijn ambitie lag elders. Zo heb ik eerst Toerisme gestudeerd. Maar toen we op het punt stonden te investeren in de nieuwe vestiging, heb ik toch beslist om samen met mijn broer in de zaak te stappen.”
Uitgebreid assortiment en eigen soort
In 2018 neemt de volgende generatie het over, al steken Jan en Joke dagelijks nog een handje toe. Ondertussen is het assortiment varens aanzienlijk gegroeid en is Raadschelders, met afzetpunten over heel de wereld, marktleider. Hoe onderscheiden ze zich van andere kwekers? “Ons assortiment is erg breed”, legt Kelly uit. “We hebben goed gekeken naar wat de markt nodig had en in nauw overleg met de stekleverancier het assortiment samengesteld. Doordat we zo’n uitgebreid assortiment hebben in diverse potmaten, zijn we erg aantrekkelijk voor klanten. Ze kunnen bij ons verschillende soorten in de gewenste aantallen bestellen.
Een vijftal jaar geleden hebben we onze eigen soort gekweekt: de Phlebodium Davana, vernoemd naar mijn dochters (Da=Daisy, Va=Silva, Na=Naomi). Een schot in de roos want met deze soort hebben we in 2020 de Royal Flora Holland Glazen Tulp gewonnen.”
Air So Pure
De varens van Raadschelders onderscheiden zich niet alleen door hun bladkleur, originele vormen en houdbaarheid. Een aantal soorten scoort erg hoog op luchtzuiverende eigenschappen. “Samen met andere kwekers zijn we aangesloten bij Air So Pure. Deze telersorganisatie richt zich op planten waarvan de luchtzuiverende eigenschap wetenschappelijk bewezen is. Met de merkbelofte ‘A world of wellbeing’ en een eigentijdse uitstraling informeert Air So Pure consumenten over de positieve effecten van hun planten, zowel fysiek voor het binnenklimaat als mentaal. Een waardevolle samenwerking, want zij brengen dit verhaal met bijpassend promomateriaal tot bij de consument.”
Juiste keuzes door juiste samenwerkingen
Het is door dergelijke samenwerkingen dat je als kweker groeit en de juiste keuzes kan maken. Dat geldt ook voor de samenwerking met Floréac. “Als we een nieuwe soort op de markt willen zetten, is het altijd spannend om te kijken of die het wel goed doet. Een partner als Floréac is hierbij een onmisbare schakel. Bij welke klanten zal een bepaald soort varens het goed doen? Welke potmaten moeten we voorzien? Doordat Floréac al die data met ons deelt, kunnen we betere beslissingen maken. We overleggen veel en het is fijn te merken dat je op dezelfde golflengte zit. Ik hoop dat we nog lang op hetzelfde elan kunnen verder gaan.”
Varens en water: hoe zit dat nu?
En dan is het tijd om een fabeltje de wereld uit te helpen. Hebben varens veel water en warmte nodig? “Helemaal niet”, ontkent Kelly. “Varens willen staan, waar u als mens wil staan: niet te warm, niet te koud, niet te nat of te droog en niet te tochtig. Wij telen vrij droog waardoor de opbouw een mooie volle plant wordt. Hoe meer water we kunnen besparen, des te beter, want duurzaamheid is een belangrijke pijler.”
Duurzaam verbeteren
“Zo zijn we gecertificeerd met MPS-GAP, GLOBALG.A.P. met aanvullend GRASP en zijn we bezig met een footprintberekening. Dat houdt in dat we gegevens bijhouden over onze gewasbescherming, gebruik van plastic enzovoort. Achteraf kunnen we dan kijken waar er nog verbeterpunten liggen. Sowieso hebben we amper gewasbescherming nodig en als dat wel zo is, dan kiezen we voor natuurlijke. Verder hebben we geïnvesteerd in dubbele schermen, proberen we het gebruik van plastic tot een minimum te beperken en kweken we zo veel mogelijk veenvrij.
Helaas heb je niet alles in de hand. We wekken stroom op via zonnepanelen en zouden graag volledig gasvrij gaan. Alleen laat de omgeving hier geen geothermie toe. We zijn nu volop aan het onderzoeken of we op andere manieren kunnen verduurzamen, bijvoorbeeld door restwarmte van grote bedrijven af te nemen.”
Toekomst in varens
Gasloos telen is alvast één van de voornemens. Maar Raadschelders zit niet stil. “Er zitten nog enkele nieuwe soorten varens in de pijplijn. En ooit hopen we dat we de hele productie kunnen centraliseren op één site.”
En tot slot, wat trekt Kelly na al die jaren in de sector nog steeds het meest aan? “De afwisseling. De ene dag ben ik bezig met nieuwe certificaten en de andere dag met beurzen. Ik ben ook best wel trots op onze producten. Ze voelen tropisch aan en fleuren je interieur meteen op. Ook het idee dat onze Phlebodium davana in Nieuw-Zeeland ergens bij iemand thuis staat. Hoe bijzonder is dat?”